Monohulls passé? Far from it!
Met zoveel goede multihulls tegenwoordig, zou je bijna vergeten dat die dingen nog niet zo lang geleden aandewindse eigenschappen hadden van een krop sla. Monohulls hebben juist goede aandewindse eigenschappen en het oog wil ook wat! En je voelt je echt verbonden met de zee, de roerdruk onder helling, de soepele beweging. Plus: ze kunnen niet omslaan. En er zijn nog steeds gebieden op aarde waar ik met een multihull nooit zou komen. Alles boven en beneden 65 graden noord / zuid is uitgesloten wat mij betreft. Maar tijden veranderen en met de komst van betere materialen en ontwerpen is mijn mening op dat punt wel veranderd. Ik leg je graag uit waarom.
Het begon met de Garcia Explocat 52. Voor een Vlaamse opdrachtgever ontwikkelden we nummer 1, en we wilden een zo licht mogelijk schip* bouwen. Garcia’s zijn echter van aluminium. We zochten de winst dus in sandwich meubelpanelen, een composiet dekopbouw, en wogen letterlijk ieder item wat aan boord kwam. Het resultaat: een boot die te hoog op het water lag! De anodes aan de zijkanten van de romp staken zelfs een paar centimeter boven water. De eigenaar maakt er inmiddels lange tochten mee en de daarbij behorende baggage loste dat probleem trouwens snel op. Maar tijdens de eerste proefvaart met de klant waren de prestaties echt indrukwekkend. Ik zag toen pas echt wat een moderne, lichte catamaran kan. Dat was een belangrijk moment en het veranderde mijn kijk op multihulls compleet.
Licht is goed. Stijf nog beter.
*Nu de Explocat serie succesvol is mag ik hier wel vertellen dat we het ontwerp van Pierre Delion zelfs radicaal aanpasten: oorspronkelijk was het schip bijna een meter breder bedoeld. Niet alleen voor meer ruimte maar vooral om meer zeildragend vermogen te creëren. De winst in zeildragend vermogen woog echter niet op tegen het gewicht, en de nacelle werd een meter smaller. Aluminium werkt namelijk gewichtsbesparend in de lengte (althans, vanaf ongeveer 45 voet), maar in de breedte is het een ander verhaal.
Ervaring met de Explocat
Die ervaring met de Explocat 52 zette me aan het denken. Ik ben me gaan verdiepen in catamarans. Verschillende werven, nieuwe ontwikkelingen. Totdat ik ergens aan de praat raakte met een man die in plat Kiwi me het een en ander vertelde over boten die hij had gebouwd. TP52’s, Sony Playstation, en notabene Gunboats. Vele whisky’s later stelde hij zich voor: Paul Hakes, technisch directeur bij HH Catamarans. Hij nodigde me uit op zijn werf in China en de schellen vielen van mijn ogen. Boten kunnen zoveel beter!
Boten kunnen zoveel beter
Het is dus niet zomaar een andere mening. Ik zie nu hoe ver de catamaranbouw is gekomen. Catamarans van nu zijn niet meer te vergelijken met die van 20 jaar geleden. Dat waren op zijn best drijvende caravans met de aandewindse eigenschappen van een krop sla. Moderne cats zijn veel beter geworden. Ze bieden performance, comfort en veiligheid. Niet alleen door beter te ontwerpen, maar ook door gebruik van moderne materialen. Kort gezegd:
- Performance: Moderne catamarans zijn snel. Vooral die van carbon. En met slimme rompvormen en zwaarden lopen ze hoger en harder dan monohulls. Dat is ook veiliger, zeker bij slecht weer.
- Zeewaardigheid en Veiligheid: hier is wel enige consistentie vereist. Een cat is veilig, mits je haar behandelt als cat. Dus bouw stijf en licht. En zorg ervoor dat ze vooruit kan. Brede rompen kunnen dat niet. Die gaan “struikelen” als ze van een golf lopen, en komen constructie-technisch in de problemen omdat ze de kracht van de wind niet kunnen omzetten in snelheid. Waar een monohull de windvlaag opvangt door mee te hellen, kan een cat die kracht alleen omzetten in snelheid. Maar dan moet ze wel licht genoeg zijn, en niet bestaan uit twee monohulls met een dek ertussen.*
- Ruimte en Comfort: Catamarans hebben veel ruimte. Zelfs de kleinere modellen. Dat is erg fijn als je langere tijd aan boord bent. Ook voor anker liggen ze heel stabiel.
- Bouw: Moderne bouw maakt catamarans lichter, sterker en duurzamer. Denk aan vacuüminfusie en sandwichconstructie. Dat is beter voor de performance, het brandstofverbruik en de levensduur.
*Dat betekent niet dat er geen plek is voor polyester catamarans met 5 hutten en evenveel natte cellen op 12 meter lengte. Maar het betekent wel dat je zo’n schip moet huren en niet kopen.
Boten kunnen zoveel beter
Dit zijn zomaar een handvol overpeinzingen waardoor ik anders ben gaan denken over catamarans. Je hoeft niet meer te kiezen tussen snel of comfortabel. Moderne catamarans bieden het allebei. Dat betekent niet dat ik geen monohuls meer zeil. Maar het is wel fijn om een alternatief te hebben.
PS: Over omslaan. Dat kunnen ze nog steeds, catamarans. Meestal slaan ze niet OM trouwens, maar VOOROVER. Dit omdat ze domweg de snelheid niet aankunnen en dat vind ik een ontwerpfout. Maar op snellere cats ben ik een groot voorstander van zogenaamde load pins: wandputtingen die real time aan de roerganger laten weten hoeveel kracht er op het tuig staat. Met een eenvoudige reeftabel weet je dan precies wat je te doen staat. Op de laatste catamaran in aanbouw voor een Nederlandse klant installeren we een systeem wat automatisch de grootschoot viert bij een vooraf ingestelde druk.
